Advocaat van de Nacht: ‘Draaikunst’

Tweemaandelijks schrijft Bjorn Schipper een column voor Clublife EDM Magazine waarin hij als ‘Advocaat van de nacht’ tips and tricks & do’s and don’ts geeft over alles wat te maken heeft met de dance-industrie. Check zijn twintigste column hieronder of ga naar Clublife Magazine.

Draaikunst

Zijn DJ’s draaikunstenaars? Die vraag houdt mij bezig sinds ik in 2000 aan mijn scriptie begon om mijn studie rechten in stijl af te ronden. En nog steeds is deze vraag relevant. Er zijn mensen die zeggen dat een goede DJ (whatever that may be) ook zelf eigen muziek moet produceren. Andere mensen houden draaien en produceren strikt gescheiden bij hun waardeoordeel over de draaiprestaties van een DJ.

Ik reken mijzelf tot die laatste categorie: een DJ die op geheel eigen wijze een fantastische DJ-set weet neer te zetten, is voor mij credible. Los van of hij of zij zelf eigen muziek produceert. Je bent een draaikunstenaar of je bent het niet. Voordat ik in 2000 aan mijn scriptie begon voelde ik op de dansvloer de haast tastbare energie die DJ’s in hun sets stopten. Dat op een bepaald moment het dak eraf ging kwam niet alleen door die ene plaat; de mixtechniek, opbouw en flow deden wonderen.

In mijn scriptie kwam ik tot de conclusie dat het sec draaien van een DJ-set een vorm van draaikunst is een DJ-set – de creatieve verzameling van aan elkaar gemixte muziek en geluiden – op zichzelf een auteursrechtelijk beschermd werk is. Het publiek neemt deze DJ-sets ook zo waar. Je gaat naar een optreden om een DJ-set te beleven, kijkt en luistert naar DJ-sets op de Boiler Room of luistert naar DJ-sets op online platforms zoals Soundcloud en Mixcloud. Het gaat daarbij niet zozeer om de losse tracks maar om het muzikale totaalplaatje. DJ’s kunnen als het aan mij ligt aanspraak maken op een auteursrecht op hun DJ-sets, gelijk schilders dat hebben met hun schilderijen en schrijvers met hun boeken. Draaien is als schilderen met muziek en geluiden. De DJ’s van nu zijn de grote schilders van weleer.

Het maakt mij juridisch ook niet uit of een DJ-set vooraf geprepareerd is of niet. DJ-sets zijn als verzameling intellectuele creaties van de DJ’s en verdienen om die reden auteursrechtelijke bescherming. Dit geldt voor mixtapes, podcasts, USB sticks, compilaties, vinyl-only sets, CD-sets, laptop-sets, Carl Cox die met drie draaitafels tegelijk draait, Steve Aoki die met taarten gooit, Job Jobse die de Boiler Room op zijn kop zet, Joris Voorn die uit meer dan 100 tracks twee Balance compilatiemixen maakt, de draaimarathons van Danny Tenaglia en de 6 uur durende back-2-back set van Hunee, Antal en Floating Points op Dekmantel Festival. Smaken verschillen, maar smaak is hier niet relevant.

Ook dit jaar zijn er weer prachtige voorbeelden van DJ-sets aan te wijzen die mijn stelling bevestigen dat DJ-sets beschermingswaardige draaikunst zijn. DJ Koze met zijn bezwerende DJ-Kicks mix, Prins Thomas met zijn muzikale roadtrip Paradise Goulash en vorige week nog Floating Points met zijn oorgastische Essential Mix op BBC Radio 1.

Om met de woorden van Chicago-Originator Jesse Saunders af te sluiten: “My early days as a DJ back in the 1980s were some of my favorite times in my career, because I got to play all styles of music from Italo disco to house and from new wave to reggae. I tied them all together with my trusty Roland 808 drum machine. This was the beginning of electronic dance music as we know it today.”