Beats me! Hollandse nieuwe: illegaal downloaden

Vlak voor het moment dat het eerste vaatje Hollandse Nieuwe haring geveild gaat worden, heeft staatsecretaris Fred Teeven tot een van de speerpunten van zijn beleid gemaakt dat downloaden uit illegale bron voortaan als illegaal gezien moet (gaan) worden, zelfs als het gaat om downloaden voor privé gebruik. Teeven wil 1) het downloaden zonder toestemming van de rechthebbenden illegaal verklaren, 2) dit illegaal downloaden aanpakken en 3) de privé- of thuiskopieregeling aanpassen. In de eerste Beats Me! van dit jaar schreven wij nog dat de discussie rondom het al dan niet (il)legaal downloaden uit illegale bron trekken van een Belgenmop begon te krijgen. Stand van zaken op dat moment was dat het voor privé doeleinden downloaden van content uit illegale bron naar Nederlands recht, toegestaan is. Anders gezegd: legaal illegaal downloaden voor eigen gebruik.

De onlangs door Teeven in zijn brief aan de Tweede Kamer aangestipte speerpunten van toekomstig auteursrechtbeleid, zetten hier een dikke streep doorheen. Teeven vindt dat veranderingen in auteursrechtbeleid- en wetgeving broodnodig zijn omdat de omgeving van het auteursrecht en de naburige rechten snel verandert en blijft veranderen. Denk aan de opkomst van nieuwe digitale technieken en exploitatiemethoden, waarvan downloaden en streamen de meest bekende vormen zijn. Maar denk ook aan groei van de bandbreedte van digitale netwerken. De distributie van grote bestanden – vroeger alleen weggelegd voor professionele partijen – is vandaag de dag met één druk op de knop ook binnen handbereik van gewone consumenten. Met als gevolg een schaalvergroting van de inbreuken op de auteursrechten en naburige rechten van de rechthebbenden. Door het downloaden uit illegale bron onrechtmatig te verklaren denkt de staatsecretaris nieuwe digitale business modellen beter te kunnen beschermen en een kans te kunnen geven.

Toepassing van het “nieuwe” auteursrecht op het punt van illegaal downloaden zal niet zonder haken en ogen zijn. Het zal moeilijk zijn een balans te vinden tussen de bescherming van de rechthebbenden, het belang van een open en “vrij” internet en de belangen van de individuele consumenten. De roep om meer bescherming vindt het gevaar van handhaving van auteursrechten en naburige rechten binnen het privé domein van de consumenten tegenover zich. Staatsecretaris Teeven kiest voor een oplossing waarbij aan de ene kant het downloaden (zonder toestemming van de rechthebbenden) illegaal zal zijn en waarbij aan de andere kant handhaving van deze ‘criminele’ handelingen beperkt moet blijven tot het aanpakken van de grootverbruikende bronnen en tussenpersonen. Volgens Teeven zou daarmee de privé- of thuiskopieregeling kunnen worden afgeschaft. Oftewel: stout zijn mag ook niet meer privé (maar wordt in principe niet bestraft).

Bjorn Schipper ([email protected]) Maurits Meijboom ([email protected])