Beats me! Moreel verantwoord muziekgebruik
Naast de alom bekende exploitatierechten zoals openbaarmaking en verveelvoudiging van muziek, bezitten muziekauteurs en artiesten van huis uit óók zogenaamde morele rechten, ook wel persoonlijkheidsrechten genoemd. Wat zijn dit voor rechten?
Zowel het auteursrecht als het naburige recht kent morele rechten. Deze morele rechten zitten als het ware vast aan de muziekauteur en zijn muziekwerk (of aan de artiest en zijn uitvoering) en dienen ter bescherming van de creatieve band tussen auteur en werk. Als de muziekauteur zijn exploitatierechten op een muziekwerk overdraagt, kan hij niet ook zijn morele rechten overdragen. Hij kan wel afstand van sommige van deze rechten doen. Afstand doen betekent dan niet dat iemand anders die rechten krijgt, maar dat de auteur zelf er niet langer een beroep op zal doen.
Morele rechten vormen dus in feite waarborgen voor auteurs en artiesten om hun werk te beschermen tegen moreel onverantwoord gebruik. Zo heeft de auteur of artiest:
- het recht zich te verzetten tegen openbaarmaking van de muzikale creatie onder een andere naam of titel; het recht op naamsvermelding;
- het recht zich te verzetten tegen een onredelijke wijziging van de muzikale creatie;
- het recht zich te verzetten tegen een misvorming, verminking of andere aantastingvan de muzikale creatie.
Denk bijvoorbeeld aan het verzet begin jaren ’90 van de erven Carl Orff tegen de release van het nummer “O Fortuna” van Apotheosis, een houseversie van de klassieker “Carmina Burana” van Orff. De rechter oordeelde dat het housenummer – waarbij delen van de oorspronkelijke compositie waren weggelaten en waaraan beats en paardengehinnik waren toegevoegd – een ontoelaatbare verminking van het klassieke stuk was.
Hoewel morele rechten niet vererven, kunnen auteurs en artiesten via een testament of codicil wél personen aanwijzen die de morele rechten na hun dood mogen (blijven) uitoefenen. Zo kan het dus gebeuren dat erfgenamen opkomen tegen moreel onverantwoord gebruik van muzikale creaties van tekstdichters, componisten en artiesten die niet meer onder ons zijn. Of misschien toch nog een beetje?!
Marie José Spit ([email protected]) Bjorn Schipper ([email protected])
more insights
ADE: The People Behind The Scenes
Honored to be involved in ADE’s campaign this year. The portrait of Bjorn Schipper is a part of the ADE ’22 photoshoot by Krijn van Noordwijk. The series portrays the people that keep our scene alive and push our industry forward, and represent the entire range of electronic music.
19 October 2022
ReadInvesteringen zolderkamerproducers verdienen óók bescherming
In Muziekwereld 2017-4 schreef ik over de uitspraak van de rechtbank in eerste aanleg in de langslepende kwestie van *deejay*, producer en artiest Martin Garrix tegen zijn voormalige managementkantoor MAS Management (hierna ‘MAS’) en platenmaatschappij Spinnin’ Records. In het hoger beroep heeft het Gerechtshof eind 2019 een voor de Nederlandse muziekindustrie belangrijke uitspraak gedaan. In deze bijdrage voor *Muziekwereld* ga ik vooral in op de overwegingen van het Hof over het naburige recht van fonogrammenproducenten in relatie tot zogeheten ‘zolderkamerproducers’: artiesten/producers die hun tracks vooral ‘thuis’ in een eigen studio en/of met eigen instrumenten, apparatuur en/of software maken. Uit de uitspraak van het Hof blijkt verder dat het op 1 juli 2015 ingevoerde auteurscontractenrecht onder bepaalde omstandigheden reflexwerking kan hebben en tevens van toepassing kan zijn op overeenkomsten die strikt genomen géén exploitatieovereenkomst zijn.
09 June 2022
ReadNabuurrechtelijke erkenning voor zolderkamer producers
Op 17 december 2021 deed de Hoge Raad uitspraak in de langslepende zaak van DJ, artiest en muziekproducer Martin Garrix tegen zijn voormalige managementkantoor MAS Management (hierna ‘MAS’) en platenmaatschappij Spinnin’ Records. De uitvoerig gemotiveerde beslissingen van de rechtbank uit 2017 en het hof uit 2019 houden de Nederlandse muzieksector nog steeds bezig. Daar komt nu het arrest van de Hoge Raad bij. Ons hoogste rechtscollege overweegt dat het hof – in navolging van de rechtbank – op terechte gronden geoordeeld heeft dat Martin Garrix nabuurrechtelijk als fonogrammenproducent van zijn muziekopnamen moet worden beschouwd. Niettemin vernietigt de Hoge Raad de uitspraak van het hof vanwege onjuiste toepassing van het auteurscontractenrecht bij de beoordeling van de royaltybepalingen en eenzijdige verlengingsbedingen in de management- en productieovereenkomsten tussen partijen en het niet in behandeling nemen van Garrix’ (subsidiaire) vordering gebaseerd op de algemene redelijkheid en billijkheid.
01 January 2022
ReadDe zoete wraak van La Swift
In deze bijdrage voor Muziekwereld sta ik stil bij de inhoud van titelexclusiviteit in de vorm van heropnameclausules in artiesten- en platencontracten. De aan- leiding is een rel van heb ik jou daar tussen wereldster Taylor Swift (‘La Swift’) en haar voormalige manager en platenbaas. Deze rel kreeg in het afgelopen jaar veel aandacht in de media1 en laat stiekem zien dat (ook) de inhoud van een artiesten- of platencontract de carrière van een artiest kan maken of breken.
01 October 2021
Read