Na 5 jaar maakt de wetgever de balans op
Auteurscontractenrecht
Het sinds 1 juli 2015 geldende auteurscontractenrecht strekt ten faveure van de positie van de makers – hier: muziekauteurs en uitvoerende kunstenaars (artiesten) – met het doel hun contractuele positie ten opzichte van exploitanten te verstevigen en hun verdienmogelijkheden te versterken. Het nieuwe auteurscontractenrecht vindt zijn weerslag in een aantal wijzigingen van onze Auteurswet (Aw) en Wet naburige rechten (Wnr). De dwingendrechtelijke bepalingen van het auteurscontractenrecht zijn van toepassing op exploitatieovereenkomsten waarbij het hoofddoel verlening van exploitatiebevoegdheden is en waarbij vanuit maker sprake is van een rechtenoverdracht of licentieverlening.
Het auteurscontractenrecht is voor muziekauteurs geregeld in artikel 25b t/m 25h Aw. De schakelbepaling van artikel 2b Wnr trekt deze nieuwe rechtsregels door naar de positie van de uitvoerende kunstenaars. Het auteurscontractenrecht ziet onder meer toe op de aanspraak van makers op een (aanvullende) billijke vergoeding voor de makers, een bestsellerbepaling (disproportionaliteitsregel), een (schriftelijk) aktevereiste voor exclusieve auteursrechtelijke en nabuurrechtelijke licenties, een non usus-bepaling (niet-gebruik), een verbod op onredelijke bepalingen en het in het leven roepen van een speciale Geschillencommissie Auteurscontractenrecht (ACR).
Insteek onderzoeksrapport
Het onderzoek spitst zich toe op de effecten van het nieuwe auteurscontractenrecht op de bestaande contractpraktijk, het signaleren van praktische onduidelijkheden en specifieke aandachtspunten. De onderzoekers stellen duidelijk dat het nog te vroeg is om de vraag te beantwoorden of het auteurscontractenrecht haar doelen heeft bereikt. Aktevereiste voor rechtenoverdracht en exclusieve licentiesDe onderzoekers signaleren dat de praktijk nog onvoldoende rekening houdt met het feit dat een overdracht en exclusieve licentie van auteursrechten en naburige rechten schriftelijk in een ‘akte’ moeten worden vastgelegd (artikel 2 lid 3 Aw). Het gaat hier om een ondertekend document waaruit in voldoende mate blijkt welke auteursrechtelijke bevoegdheden op welke werken worden verleend in de vorm van een overdracht en levering van auteursrechten of exclusieve licentie. Dit ter bescherming van de makers om te voorkomen dat zij al te lichtzinnig hun rechten wegtekenen. Recht en praktijk lopen uiteen doordat vandaag de dag veel communicatie langs elektronische weg plaatsvindt en dit soort documenten per e-mail worden uitgewisseld. Mogelijke consequentie is dat deze overdrachten en licenties wegens het niet voldoen aan het wettelijke aktevereiste vernietigbaar of zelfs nietig kunnen zijn. Een belangrijke waarschuwing aan de praktijk. Het is daarbij de vraag wat de status van een elektronische handtekening is. De onderzoekers bevelen aan dat ook elektronische documenten als een ‘akte’ gezien kunnen worden, zolang de bedoeling maar duidelijk kenbaar is dat rechten worden overgedragen of in licentie worden gegeven. De vervanging van het aktevereiste door een schriftelijkheidsvereiste – waarbij een handtekening niet meer nodig is – wordt niet aanbevolen omdat hiermee het risico ontstaat dat exploitanten een rechtenoverdracht of exclusieve licentie als kleine lettertjes in de algemene voorwaarden kunnen gaan verstoppen.
Lees het gehele artikel hier!
more insights
Een mooie overwinning voor het nachtleven bij onze oosterburen in Berlijn!
Afgelopen week draaide de Berlijnse bestuursrechter de beperking van de openingstijden van een restaurant gelegen in Prenzlauer-Berg, een bekende uitgaansbuurt in Berlijn, door de gemeente terug. De rechtbank was hierbij van oordeel dat de gemeente te weinig acht had geslagen op de meerwaarde van de organische ontwikkeling van een cultureel belangrijke uitgangsbuurt in de stad, en dat een dergelijke uitgaansbuurt speciale bescherming verdient. Hoe zien wij dat terug in Nederland? Een casus zoals deze in Berlijn is voor ons als advocaten en voorvechters voor festivals en nachtcultuur in Amsterdam en de rest van Nederland niet onbekend. als tegen verleende evenementenvergunningen bezwaar wordt gemaakt gaat het bijna altijd om bezwaren van één of enkele omwonende(n), die ondanks maatwerk en tegemoetkomingen door organisatoren vaak jaren achtereen blijven volharden in juridische procedures. De weigering van de gemeente Amsterdam om een vergunning te verlenen voor het iconische Pride event op het Amstelveld vorig jaar vanwege “excessieve overlast” die enkele omwonenden zouden ervaren staat hierbij nog vers in ons geheugen. Juist ook omdat het evenement naast enkele klagers een groot draagvlak heeft onder alle direct omwonenden van het Amstelveld. Ondertussen dreigt het uitgaansleven ook aan de voorkant steeds meer aan banden te worden gelegd, bijvoorbeeld door voorgenomen wijzigingen in het Evenementenbeleid Amsterdam. Een van de voorgenomen wijzigingen ziet op het vervroegen van de eindtijd voor evenementen op zondag: van 23.00 naar 22.00 uur. Onterecht en ongefundeerd als je het ons vraagt. Wij zijn van mening dat de gemeente bij haar keuzes niet steeds opnieuw de kaasschaaf zou moeten hanteren. De uitspraak van de Duitse rechter laat zien dat aan het uitgaansleven en de nachtcultuur ook een zwaar en speciaal belang mag worden toegekend, waar het belang van een enkele klager onder omstandigheden voor moet wijken. Dat is wat ons betreft in Nederland niet anders. Overheden mogen gaan staan voor het rijke nachtleven en festivallandschap dat ons land kenmerkt. Wij vinden dat in Nederland vaak te weinig acht wordt geslagen op de culturele en artistieke meerwaarde van het nachtleven en de festivals, zeker ook waar het grote steden betreft. Het gaat vaak om organische ontwikkelingen, zoals uitgaansbuurten en festivallocaties die soms al decennia gaande zijn en tot culturele ecosystemen zijn uitgegroeid waarin talentopwikkeling op en achter het podium plaats kan vinden. Wij strijden dan ook voor bescherming van de nacht- en festivalcultuur en het doet ons goed om te zien dat wij hierin niet de enige zijn.
11 August 2025
ReadPlus One Legal en Kunstenbond strijden voor eerlijke streaminginkomsten
Vandaag vond de zitting in de rechtszaak tegen Universal plaats, in de rechtbank van Amsterdam. We pleiten in deze rechtszaak voor betere streaming percentages voor artiesten. Het vonnis van de rechter verwachten we eind van de zomer.
08 July 2025
ReadKunstmatige intelligentie roept interessante juridische vragen op: zelflerende machines
Kunstmatige intelligentie oftewel Artificial Intelligence (AI) is nu al niet meer weg te denken. In het afgelopen jaar stond dit technologische fenomeen meer dan eens centraal in de mediaberichtgeving. Of het nu gaat over de duistere kanten van generatieve AI – ‘AI is een nieuw gevaarlijk wapen en vormt een existentiële bedreiging voor de mensheid’ – of de onbegrensde mogelijkheden van de toepassing van deze technologische ‘zelflerende machines’ bij het maken van creaties, AI gaat in onze mensenlevens een steeds belangrijkere rol spelen. In deze bijdrage voor Muziekwereld ga ik in op een aantal juridische aspecten van AI die met name voor de muzieksector van belang kunnen zijn.
01 January 2025
ReadHet verbod op een dansstijl: bubbling op het zomercarnaval
In de aanloop naar het Zomercarnaval in Rotterdam ontstond de nodige commotie over het door de organisatie aangekondigde verbod op de dansstijl- en vorm bubbling. De organisatie van de straatparade verbood de deelnemers aan het Zomercarnaval ‘vulgair te dansen’. Daarbij werd de dansstijl- en vorm bubbling als voorbeeld gegeven.
06 March 2024
Read